Fotopersbureau Het Zuiden, 17 februari 1943
Uit 1858 daterend, vijf vensterassen breed en diep pand met verdieping onder met blauwe Hollandse pannen gedekt omlopend schilddak. Gevels opgetrokken in schoon metselwerk met deels hardstenen, deels gepleisterde plint, hoekpilasters, cordonlijst met tandlijst en afgesloten door forse kroonlijst met consoles, waartussen cassetten en zoldervensters, en aan de voorzijde bekroond door smeedijzeren hekwerk tussen hoekpijlers en attiek boven middenrisaliet. In middenrisaliet dubbele deur met stoep, bovenlicht en geprofileerde omlijsting, en daarboven balcon op consoles en met smeedijzeren hek. Vensters met T-ramen, op de verdieping met afgeronde bovenhoeken, en met geprofileerde omlijsting, op de verdieping tevens met kuifstuk en een tweede profiellijst op consoles rond het bovenste deel. Rondom hardstenen stoep, grotendeels afgesloten met smeedijzeren hek. Tegen de achtergevel een gebosseerd gepleisterde aanbouw met verdieping onder met blauwe Hollandse pannen gedekt zadeldak; in de noordgevel vier natuurstenen kruiskozijnen en een inrijpoort met daarboven balcondeuren (balcon verdwenen). |
Dit huis, dat aan de Peperstraat aan de overzijde van de Lange Putstraat stond, werd in 1341 bewoond dooi Matheus Nollekini Quab, stichter van beurzen en weldoener der Bossche Ill. L. V. Broederschap; in 1402 door Henricus Roempot en | 414 |
in 1502 door Johannes van Bladel (Reg. van eigendomstitels der gezegde Broederschap). Petrus, vitrifex, zoon van Nicolaus Bongers en Dirck van Merlaer Bartholomeuszn als man van Mechteld, dochter van genoemden Nicolaus Bongers, verkochten 29 Augustus 1503 (Reg. no. 97 f. 433 vso) 2/3 in een deel van dit huis, zijnde toen huis, erf en plaats, staande en gelegen tusschen de Lange Putstraat ex uno en het huis van Mechteld wed. van Gijsbert Toelincx ex alio, zich achterwaarts uitstrekkende tot aan het erf van laatstgenoemde en zijnde te voren geweest een ledig erf met zijne muren en fundamenten, gelegen tusschen de Lange Putstraat ex uno en het huis van Nicolaus Ogier van Utrecht ex alio, door frater Jacob Lisse, prior van het Dordtsche Klooster der broeders Heremitarum Sancti Augustini, verkocht geweest aan meergenoemden Nicolaus Bongers, - aan Henricus van Merlaer Bartholomeuszn; diens weduwe verkocht dat 2/3 weder, aan Dirck van Merlaer voornoemd, die 1/3 daarin in Augustus 1504 (Reg. no. 98 f. 415 vso) op zijne beurt verkocht aan Gijsbert die Cock, welke verkoop echter blijkbaar geen effect had, want reeds in December van datzelfde jaar (Reg. n°. 99 f. 14 vso) verkochten Petrus, vitrifex, zoon van Nicolaus Bongers reeds genoemd, Elisabeth weduwe van Henricus van van Merlaer, den zoon van Bartholomeus Nicolaaszn en Dirck Merlaer Bartholomeuszn als man van Mechteld, dochter van dienzelfden Nicolaus Bongers, laatstbedoeld deel van dit huis aan Arnd Willemszn Heymans. Diens dochter Katharina, huisvrouw van Nicolaus Wouterszn van Vucht, c.s. verkocht 26 Februari 1508 (Reg. no. 103 f. 276 vso) dat huis weder aan mr. Frans Toelincx, zoon van Gijsbert en Mechteld, de latere huisvrouw van Rembold Vilt van Os; deze Toelincx kocht 11 Juni 1519 (Reg. n°. 116 f. 278) van zijne broeders Peter en Gerard hunne aandeelen in het ander deel van dit huisaan, voor zooverre hij als erfgenaam zijner ouders daarin al niet reeds gerechtigd was.
Den 22 September 1519 (Reg. n°. 116 f. 306) verkocht hij zoowel het eerst als het laatstbedoeld deel van dit huis
| 415 |
aan Hugeman Tengnagel, die den 28e dierzelfde maand (Reg. n°. 118 f. 446 vso) het eerstbedoeld deel op zijne beurt verkocht aan den steenhouwer mr. Jan Darkennis Janszn. Sr., wiens eigenlijke familienaam was d' Erquennes. In 1520 kocht deze van genoemden Tengnagel ook nog het laatstbedoeld deel van dit huis (Reg. no. 120 f. 5), waarna die beide deelen voor goed met elkander vereenigd werden doordien er toen één huis van gemaakt werd. Genoemde steenhouwer kwam uit Henegouwen en was 12 September 1514 poorter van den Bosch geworden; eene zijner vrouwen was Mechteld, dochter van Cornelis Coelborner, die hem eene dochter Mechteld schonk (Reg. no. 186 f. 342 vso) en wellicht ook nog zijne andere kinderen: mr. Jan Darkennis Jr., die ook steenhouwer en in 1609 reeds overleden was en Heesken Darkennis, huisvrouw van Arnd Jacobszn; zijne andere vrouw was Elisabeth N., bij wie hij verwekte eene dochter Catharina, die huwde met mr. Jan van Noort, den zoon van Jan van Noort van Utrecht. Van deze kinderen erfde mr. Jan (wiens vrouw was Mariken N.) het hierbedoeld huis, dat hij 2 September 1580 (Reg. no. 245 f. 300), als wanneer het gezegd werd te zijn: domus, area, vacua hereditas, domus posterior, coquina, puteus et porta, staande aan de Peperstraat op den hoek der Putstraat, tusschen deze straat ex uno en het huis der erfgenamen van Adriana Tijnagels ex alio, verkocht aan den Spanjaard Johannes de Somarostro. Elsbena, dochter van mr. Goijart Kemp, als gemachtigde harer zuster Henrica, weduwe van genoemden Spanjaard en nu huisvrouw van Andreas Simenes, deed 1 Februari 1597 (Reg. n°. 248 f. 140) ten behoeve van de onmondige kinderen, die zij, Henrica, van haren meergenoemden eersten man had, zijnde Gregorius en Isabella, afstand van het vruchtgebruik van dit huis, waarop Jan Kemp Aertszn., Cornelis van den Leemput en Peter van Asperen als voogden van die kinderen het verkochten aan genoemden mr. Jan van Noort. Hij had van zijne voorzegde vrouw deze kinderen: mr. Jan, schilder; mr. Michiel en Elisabeth, echtgenoote van
| 416 |
Gerard Janszn van Velp, woonachtig te of bij Grave; zij deelden 3 November 1609 (Reg. n°, 657 f. 413) hunne ouderlijke nalatenschappen en alstoen viel aan Elisabeth het hierbedoeld huis ten deel. Haar man verkocht het 13 Juli 1610 (Reg. 280 f. 224) aan den pleitmaker (elders genoemd timmerman) Dirck van Erp, zoon van Dirck, den zoon van Dirck Janszn. Van laatstgenoemde werd dit huis geërfd door zijne dochter Elisabeth, die zooals wij op blz. 275 reeds zagen, huwde met den apotheker mr. Wouter van Achelen; van deze echtelieden kwam het ten slotte door erfenis aan Willem van Achelen, Allegonda Woutersdr. van Achelen, huisvrouw van Evert Ruijsch en aan de onmondigen Anna Maria en Johannes, kinderen van wijlen Johan Wouterszn. van Achelen en Mechteld van Wamel; zij verkochten 1 Februari 1694 (Reg. n°. 508 f. 305 vso) als erfgenamen hunner respectieve ouders en grootouders dat huis aan den kolonel Charles Graham, ridder, zoon van Henry en Henriettte Beyharts. Deze verkocht het 15 Juli 1697 (Reg. n°. 511 f. 33) weder aan zijnen broeder William Lodewijk Graham, luitenant-kolonel van een regiment Schotten en schepen van den Bosch, die 5 Augustus 1695 door koop ook eigenaar was geworden van den huize Avestein onder Dinther en het Ridderhof ten Bogaerde aldaar. Hij huwde met Sara van Couwenhoven, welke hem de navolgende kinderen schonk: Willem, vaandrig; Sara Jacoba, echtgenoote van Johan Baptist Marchamp; Maria, echtgenoote van Emondt Davidt van Thielen, cornet; Jacob; Dorothea en Arend Graham.
Laatstgenoemde, die majoor in Staatschen dienst was, erfde het hierbedoeld huis; hij huwde Wilhelmina Laurentia van Oerle, dochter van Johan, predikant van Schijndel en Liempde en Anna van Wassenbergh; terwijl zij reeds weduwe van hem was, erfde zij van haren zwager Willem Graham het huis Avestein en het Ridderhof ten Bogaerde; zij schonk haren man een zoon mr. Jan Jacob Graham, die eerst advocaat te den Bosch was en daarna kapitein; in 1779 ging hij over in Engelschen dienst; van zijnen vader erfde hij het
| 417 |
hierbedoelde huis en hij huwde met Clara van Loon, dochter van Adriaan en Lidia Berlicum, welke hem deze kinderen schonk: 1°. Arendina Wilhelmina Laurentia Graham, erfdochter van Avestein en het Ridderhof ten Bogaerde, huwde met Dirck Hanegraaff, woonachtig te Dinther;
2°. Anna Josina Graham, huwde met Adam Schouw, woonachtig te den Bosch;
3°. Adriaan Lidium Graham, die te Hilvarenbeek woonde.
Deze kinderen verkochten het hierbedoeld huis 22 December 1800 aan Louis Hagelaar, woonachtig te den Bosch; thans is het huis, dat in de plaats van het hierbedoelde gebouwd is, het eigendom van Josef Sopers, oud-ontvanger van die stad.
| 418 |
2008 |
Marc BrinkGeen hotel aan de ParadeBrabants Dagblad, dinsdag 7 oktober 2008 |
|
2010 |
RedactieParade 12 weer van GroenewoudBrabants Dagblad, zaterdag 27 februari 2010 |
|
2010 |
RedactieStichting Binnendieze koopt pand van 1,7 miljoen voor 'Kring Vrienden'Brabants Dagblad, zaterdag 5 juni 2010 |
|
2010 |
Nik de Vries en Gerard ter SteegeParade 12KringNieuws 6 (2010) 6-7 |
|
2011 |
Wim HagemansNieuw Kringhuis vandaag in gebruikBrabants Dagblad, dinsdag 24 mei 2011 |
2008 |
Dit hoekpand was tot voor kort in gebruik als kantoorruimte van het Waterleidingbedrijf Oost Brabant (WOB). Oorspronkelijk had dit pand en woonfunctie en gaat in de historische bronnen terug tot in de 14e eeuw. Het huidige herenhuis dateert echter uit 1858. Het is gebouwd in een statige eclectische architectuur met de toepassing van schoon baksteenmetselwerk en gepleisterde en natuurstenen plint, venster- en kordonlijsten en hoekpilasters. De ramen zijn een vroeg voorbeeld van de toepassing van T- vensters. Ter wille van een symmetrische gevelopbouw is in de zijgevel een viertal imitatievensters als blindnis opgenomen op de plaats waar geen vensters gewenst waren; zelfs de T- indeling van de vensters zijn hierin weergegeven. Inwendig is het huis ingedeeld met suite aan de rechterzijde, voor en tussenkamer en zij-ingang met hal en trappenhuis rechtsachter. Diverse stucplafonds, paneeldeuren en betimmeringen zijn uit de bouwtijd. Het vroegere koetshuis achter het pand is omstreeks 1984 gesloopt en vervangen door kantoorbebouwing in Bossche school-trant naar ontwerp van architect H. van der Laan.
Gemeente 's-Hertogenbosch
|
1800 | Louis Hagelaar |
1822 | Louis Hagelaar |
1832 | wed. Louis Hagelaars (rentenierster) |
1865 | mr. P.M. Sopers (gemeente-ontvanger) |
1875 | wed. P.M. Sopers (partikulier) |
1881 | mej. M.J. Sopers (partikuliere) - mevr. wed. mr. P.M. Sopers (partikuliere) |
1908 | mr. P.J.V.M. Sopers (advocaat en procureur) |
1910 | mr. P.J.V.M. Sopers (advocaat en procureur) |
1928 | L.P.Ph. Stoltz - mr. C.J.H.M. van den Stoltz-Kieboom |
1943 | A.J.W. Schiefelbusch (Electro-Techn. Bureaux) |
1973 | Veranderde bestemming (afd SOS mei 73) |
19?? | Bedrijfsruimte |